Books 'n' more

Το αηδόνι της Χιλής Ροσίτα Σεράνο μάγευε την αφρόκρεμα της ελληνικής πολιτικής και καλλιτεχνικής σκηνής στην Αθήνα τη δεκαετία του 1950, με το απίστευτο ταπεραμέντο της και τη χαρακτηριστική της φωνή. 

Ο Γερμανός κατάσκοπος, το εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Χάρις, που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ψυχογιός τον Μάρτιο του 2015 σε μετάφραση του Κώστα Μπαρουξή, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη σε σκηνοθεσία του Ρόμαν Πολάνσκι και με πρωταγωνιστές τους: Ζαν Ντυζαρντέν, Λουί Γκαρέλ, Εμανυέλ Σενιέ, Ματιέ Αμαλρίκ, με τον τίτλο Κατηγορώ. Η ταινία απέσπασε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας τον Αργυρό Λέοντα. Λίγα λόγια για το βιβλίο: Παρίσι, 1895. Ο Άλφρεντ Ντρέιφους, ένας νεαρός Εβραίος αξιωματικός, έχει μόλις καταδικαστεί σε ισόβια φυλάκιση στο Νησί του Διαβόλου, κατηγορούμενος για προδοσία, και έχει υποστεί δημόσιο εξευτελισμό παρουσία είκοσι χιλιάδων ατόμων, με την αφαίρεση του στρατιωτικού βαθμού του. Ανάμεσα στους παρισταμένους και ο Ζορζ Πικάρ, ο φιλόδοξος και διανοούμενος αξιωματικός, προσφάτως διορισμένος επικεφαλής της υπηρεσίας αντικατασκοπείας, μέσω της οποία είχε «αποδειχτεί» ότι ο Ντρέιφους ήταν πληροφοριοδότης των Γερμανών. Αρχικά, ο Πικάρ είναι πεπεισμένος για την ενοχή του Ντρέιφους. Τυχαία, ωστόσο, ανακαλύπτει κάποια στοιχεία που του γεννούν υποψίες ότι υπάρχει κατάσκοπος στον γαλλικό στρατό, κινούμενος ελεύθερα. Καθώς οι αποδείξεις πληθαίνουν, φωτογραφίζοντας υψηλά ιστάμενα πρόσωπα στη στρατιωτική-πολιτική ιεραρχία, ο Πικάρ φτάνει στο σημείο να αμφισβητήσει τόσο την ορθότητα της καταδικαστικής για τον Ντρέιφους απόφασης, όσο και τα πιο βαθιά πιστεύω του για τη χώρα του και τον ίδιο του τον εαυτό. Ο Ρόμπερτ Χάρις ζωντανεύει το σκάνδαλο που απασχόλησε την κοινή γνώμη στα τέλη του 19ου αιώνα, μέσα από ένα σκοτεινά σαγηνευτικό μυθιστόρημα κατασκοπευτικής δράσης και συνομωσιών. Λίγα λόγια για τον συγγραφέα: Ο ΡΟΜΠΕΡΤ ΧΑΡΙΣ γεννήθηκε το 1957 στο Νότιγχαμ. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Εργάστηκε για έξι χρόνια ως ρεπόρτερ για το Panorama και το Newsnight του BBC, ως πολιτικός συντάκτης στον Observer και ως αρθρογράφος με τακτική στήλη στις εφημερίδες Sunday Times και Daily Telegraph. Το 2003 ανακηρύχθηκε Αρθρογράφος της Χρονιάς στα Βρετανικά Βραβεία Τύπου. Έχει γράψει πέντε βιβλία γενικών γνώσεων μεταξύ των οποίων το ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΧΙΤΛΕΡ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ ΤΟΥ (1986), το οποίο διασκευάστηκε για την τηλεόραση, και το μπεστ σέλερ ΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΤΗΣ: Η ΜΗ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤ ΙΝΓΚΑΜ (1990). Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ έχουν εκδοθεί το μυθιστόρημα του FATHERLAND, το οποίο μεταφράστηκε σε 25 γλώσσες και ήταν για μήνες το Νο 1 στους καταλόγους μπεστ σέλερ σε όλο τον κόσμο, το ΚΩΔΙΚΟΣ: ΑΙΝΙΓΜΑ, το οποίο γυρίστηκε κινηματογραφική ταινία με πρωταγωνιστές τους Ντάγκρεϊ Σκοτ και Κέιτ Ουίνσλετ, ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ, που επίσης έγινε ταινία με πρωταγωνιστή τον Ντάνιελ Κρεγκ, το ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ, που γυρίστηκε ταινία σε σκηνοθεσία του Ρομάν Πολάνσκι και με πρωταγωνιστές τους Γιούαν ΜακΓκρέγκορ και Πιρς Μπρόσναν, το ΠΟΜΠΗΙΑ, το IMPERIUM, το CONSPIRATA – Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ, Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ και ΜΟΝΑΧΟ. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε 37 γλώσσες.

1 Πώς θα χαρακτηρίζατε το βιβλίο σας;

Όπως έγραψε μια blogger: «Μικρό αλλά θαυματουργό. Μην σας ξεγελάσει το μέγεθος. Απλά, απολαύστε το».

2 Ποιου βιβλίου συγγραφέας θα θέλατε να ήσασταν εσείς;

Θα ήθελα πολύ να έχω προλάβει να γράψω «Το γράμμα μιας άγνωστης», του Στέφαν Τσβάιχ. Αυτή η αίσθηση να κοιτάς από την κλειδαρότρυπα τον ίδιο σου τον εαυτό -ό,τι είσαι, ό,τι θέλεις να γίνεις- με συνεπαίρνει.

3 Υπάρχει κάποιος λογοτεχνικός χαρακτήρας από το βιβλίο σας τον οποίο θα σκεφτόσασταν να ξαναζωντανέψετε και σε επόμενα βιβλία;

Όλοι ζουν μέσα μου. Ακόμη. Συνεχίζουν να αναπνέουν άρα εξελίσσονται. Ποιος ξέρει. Ίσως βγουν και πάλι στο χαρτί.

4 Θα θέλατε να μας πείτε μερικά λόγια για το επόμενο συγγραφικό βήμα σας;

Ακόμη μια ποιητική συλλογή και μια νουβέλα, νομίζω.

5 Ποιος/α είναι ο/η αγαπημένος/η συγγραφέας;

Ανάλογα τη στιγμή μου, το κάθε βιβλίο με επιλέγει. Είναι μαγικό. Ερωτεύομαι τη γραφή του κάθε συγγραφέα που με «συμπαρασύρει».

6 Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε και ποιό το τελευταίο;

Δεν θυμάμαι το πρώτο. Αλλά τελευταίο είναι το «Νυχτοδάσος» της Djuna Barnes.

7 Αν σας έλεγα να καλέσετε έναν συγγραφέα σε δείπνο, ποιον θα διαλέγατε και γιατί;

Σε προηγούμενη συνέντευξη είχα ισχυριστεί πως δεν θα καλούσα κανέναν, από φόβο μήπως εκπέσει στα μάτια μου. Τι πιο ωραίο; Οι συγγραφείς, όπως και οι ήρωες να συνεχίσουν να ζουν μέσα μας. Πόσο δύσκολη και απογοητευτική είναι η απομυθοποίηση κάποιες φορές.

8 Τι δεν θα ξανακάνατε πλέον;

Δεν θα έχανα χρόνο. Πολύτιμο και τρέχων.

9 Πώς νιώθετε όταν γράφετε τη λέξη τέλος στο βιβλίο σας;

Δεν τη γράφω ποτέ. Ίσως γι’ αυτό νιώθω το χνώτο των ηρώων μου ακόμα.

10 Πόσο ταυτίζεστε με την ηρωίδα- ήρωα του βιβλίου;

Είναι μια σχέση ερωτική. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

11 Πείτε μας τρία χαρακτηριστικά σας.

Αντ’ αυτού θα σας πω τρία χαρακτηριστικά που λατρεύω στους ανθρώπους:

-σιωπή

-ευγένεια

-ταπεινότητα

12 Πόσα βιβλία έχετε γράψει και ποιά είναι αυτά;

Την ποιητική συλλογή « Στον Έρωτα Παίρνεις Σχήματα», Οκτώβριος 2015 και τη συλλογή διηγημάτων «Απ’ όπου έρχεται η βοή», Απρίλιος 2019. Και τα δύο κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

13 Το τέλος το ορίζετε εσείς ή ο ήρωάς σας;

Δεν υπάρχει τέλος, παρά άλλη μια κορύφωση της στιγμής ή της ίδιας της ζωής των ηρώων. Είναι αυτόνομοι. Εγώ απλά τους ακούω αποτυπώνοντας τα θέλω τους στο χαρτί.

14 Σε ποιά πόλη/χώρα και σε ποιό έτος διαδραματίζεται το βιβλίο σας με τίτλο: « Απ’ όπου έρχεται βοή;»

Υπάρχει μια ποικιλία στο χώρο και στο χρόνο. Από την Αμερική και την Αίγυπτο ως τη νησιωτική Ελλάδα και την Αθήνα. Κάποια διηγήματα είναι στο σήμερα, άλλα πάλι περνοδιαβαίνουν από διάφορες στιγμές της Ελληνικής Ιστορίας μας.

Τέλος, πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

Σας παραπέμπω στο οπισθόφυλλο:

Ιστορίες ανθρώπων που φωνάζουν φτάνει πια. Γιατί ήρθε η ώρα να βγάλουνε τις μάσκες και ν’ αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες τους.

Ζωές που αλλάζουν ρότα ξαφνικά, αποζητώντας τη λύτρωση. Μέσα από τον έρωτα. Μέσα από το θάνατο.

Με το αφτί πάντα τεντωμένο, σαν τα σκυλιά που αλυχτάνε προσπαθώντας ν’ ακούσουν. Να καταλάβουν από πού έρχεται η βοή.

Ιστορίες ανθρώπων πολύ κοντινών μας.

Η δική μας, ίσως, ιστορία.

Μια νέα τάση φέρνει διαφορετικό αέρα στον χώρο της διασκέδασης, προτείνοντας ένα ποτό συντροφιά με ένα καλό βιβλίο!

Η τάση ξεκίνησε από τη Βρετανία και πολύ γρήγορα επεκτάθηκε σε όλον τον κόσμο, όπου μπαρ γέμισαν κυριολεκτικά με βιβλία, διαμορφώνοντας κατάλληλα τους χώρους τους με άνετα καθίσματα και ειδικό φωτισμό, έτσι ώστε να προσφέρουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν ένα καλό βιβλίο μαζί με το ποτό τους.

«Καημός, αλήθεια, να περνώ του έρωτα πάλι το στενό...»


Το συγκεκριμένο ποίημα γράφτηκε στις 07/08/1928

Καημός, αλήθεια, να περνώ του έρωτα πάλι το στενό,
ώσπου να πέσει η σκοτεινιά, μια μέρα του θανάτου…
Στενό βαθύ και θλιβερό, που θα θυμάμαι για καιρό,
τι μου στοιχίζει στην καρδιά, το ξαναπέρασμά του.
Ας είναι, ωστόσο, τι ωφελεί; Γυρεύω πάντα το φιλί,
στερνό φιλί, πρώτο φιλί, και με λαχτάρα πόση!
Γυρεύω πάντα το φιλί, που μου το τάξανε πολλοί,
κι όμως δεν μπόρεσε κανείς, ποτέ, να μου το δώσει…
Ίσως μια μέρα, όταν χαθώ, γυρνώντας πάλι στο βυθό,
και με τη Νύχτα, μυστικά, γίνουμε, πάλι, ταίρι,
αυτό το ανεύρετο φιλί, που το λαχτάρησα πολύ,
σα μια παλιά της οφειλή, να μου το ξαναφέρει!

Το ποίημα δεν δημοσιεύτηκε όσο ζούσε ο ποιητής. Βρισκόταν στα χαρτιά που παρέδωσε ο κληρονόμος του Λαπαθιώτη στον Άρη Δικταίο, το 1964, για να ετοιμάσει τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του. Καθώς το αντέγραφε ο Δικταίος, πρόσεξε πως υπάρχει ακροστιχίδα, δηλαδή τα πρώτα γράμματα κάθε στίχου σχημάτιζαν το όνομα Κώστας Γκίκας.

Ο Κώστας Γκίκας ήταν από το Μενίδι και ήταν ο μεγάλος έρωτας του Λαπαθιώτη -συνδέονταν ίσως από το 1925 και έως τουλάχιστον το 1937. Το ποίημα γράφτηκε το 1928.

Είναι γλυκοθλιμμένα τα ματάκια σου
Κι είναι η ψυχή μου τόσο πονεμένη!
Μέσ’ από το γλυκόλαλο χειλάκι σου
Ουράνιο μύρο αγάπης ανασαίνει…
Μακρυά σου τι με νοιάζει αν γλυκοχάραμα
Ροδίζει στα βουνά τα χρυσωμένα;
Αυγούλες κρυσταλλένιες και ολογάλανες
Τα μάτια σου μονάχα είναι για μένα!
Νύχτα και μέρα εγώ διψώ τη μέθη τους,
Είναι η ψυχή μου τόσο πονεμένη
Ολόγλυκα η λαχτάρα μου και η θλίψη μου,
Σαν ίσκιος, μ’ ένα γέλιο σου πεθαίνει!

Υγρά τα μάτια μου είναι από τα κλάματα…
Η νύχτες, τα φεγγάρια τα θλιμμένα,
Η θάλασσα, το φως, τα ροδοσύννεφα
Σιμά σου μοναχά, γλυκό τρελόπαιδο,
Λάμπουν και φέγγουν κι είναι ωραία για μένα!…

Η ακροστιχίδα είναι διπλή, πλεχτή. Οι μονοί στίχοι σχηματίζουν το όνομα ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ και οι ζυγοί το επώνυμο ΚΟΡΤΕΣΗΣ -είναι ο νεαρός από την Ίο με τον οποίο συνδεόταν ο Λαπαθιώτης από το 1906 ως το 1910 περίπου, δηλαδή σε ηλικία 18-22 χρονών.

Στην πίσω πλευρά του χαρτιού υπάρχει μια πλεγμένη υπογραφή:
ΝαπολέΩν ΛαπαθιώτΗΣ


Τα πέντε υπερμεγέθη γράμματα που επισκιάζουν τα άλλα τα μικρούτσικα σχηματίζουν το όνομα ΝΩΛΗΣ, που είναι κυκλαδίτικο υποκοριστικό του «Μανώλης» -και τον Γλέζο τον φωνάζουν έτσι στο χωριό του.

Ήταν ωστόσο αδιανόητο για την υποκριτική μεσοπολεμική Αθήνα, να δεχθεί έναν λογοτέχνη που συγκέντρωνε στο πρόσωπό του όλα όσα ήταν απαγορευμένα δια ροπάλου:
Ήταν άθεος, κομμουνιστής, ομοφυλόφιλος και ναρκομανής.